هشدار یک گروه دانش بنیان درباره الزام استفاده از ایمیل‌های بومی هشدار داد
سرویس های ایمیل ضعیف را به مردم تحمیل نکنید
گروه بیان که مجموعه ای متشکل از فارغ التحصیلان فناوری اطلاعات است، دستورالعمل وزارت ارتباطات مبنی بر الزام استفاده از سه سرویس پست الکترونیکی داخلی را نگران کننده و سوال برانگیز دانست.
فناوران- گروه بیان در وبلاگ رسمی خود، ضمن ارزیابی فنی سه سرویس پست الکترونیکی داخلی، نوشته است: «اگرچه در ضرورت راه‌اندازی سرویس‌های ایمیل داخلی تردیدی برای متخصصان وجود ندارد، اما دستورالعمل جدید وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مبنی بر الزامی بودن استفاده از سه سرویس پست الکترونیکی معرفی شده که قطعا نه شایسته عنوان ملی هستند و نه حتی می‌توان آنها را تولید داخلی محسوب کرد، بسیار نگران‌کننده و سوال برانگیز است.»
این گروه با اعلام اینکه «بهتر است توضیح داده شود که براساس کدام معیارهای فنی، صلاحیت سرویس‌های دولتی iran.ir، post.ir و چاپار بررسی و تایید شده است» تایید این محصولات را عامل ایجاد این شائبه در اذهان دانست که «برخی با علم و آگاهی به مشکلات متعدد کاربری و امنیتی و عدم قابلیت توسعه‌پذیری این سه سرویس، اصرار دارند دستاوردهای ناقص و فاقد کیفیت خود را با استفاده از تبلیغات سرسام‌آور و بخشنامه‌های الزام‌آور به کاربران ایرانی تحمیل کنند.» این گروه می‌افزاید: «یقینا وادار کردن مردم به استفاده از سرویس‌های نامطمئن داخلی علاوه بر اینکه اطلاعات خصوصی کاربران را در معرض تهدید جدی قرار می‌دهد، حاصلی جز سلب اعتماد مردم نسبت به عموم محصولات و خدمات نرم‌افزاری ایرانی نخواهد داشت.»
گروه بیان همچنین از سیاست‌گذاران حوزه فناوری اطلاعات و نهادهای نظارتی کشور خواسته است «اجازه ندهند اقدامات شتاب‌زده و تصمیمات عجولانه، بیش از این به اعتبار متخصصان عرصه فناوری اطلاعات کشور لطمه وارد کند و با اجبار مردم به استفاده از این سرویس‌ها، حریم خصوصی کاربران در معرض خطر قرار گیرد.»گروه بیان که خود دو پروژه موتور جست‌وجو و سرویس پست الکترونیکی را در دست انجام دارد، اعلام آمادگی وزارت ارتباطات برای همکاری و حمایت از راه‌اندازی این پروژه‌ها را نپذیرفته و اعلام کرده است: «ضمن قدردانی از حسن ظن مسوولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و تشکر بابت ابراز تمایل آنها برای مشارکت و همکاری در دو پروژه موتور جست‌وجو و ایمیل گروه بیان، ضمن تاکید دوباره بر عدم تمایل به این همکاری، امیدواریم هرچه سریع‌تر امکان دسترسی به سرویس‌های متعدد و متنوع پست الکترونیکی امن و کارآمد داخلی برای عموم مردم فراهم و شرایطی مهیا شود تا کاربران فضای مجازی با میل و رغبت خود، ایمیل‌های ایرانی را انتخاب کنند.همچنین در صورت لزوم، مشروح دلایل عدم تمایل به ارایه موتور جست‌وجو و سامانه پست الکترونیکی (هد) به سازمان فناوری اطلاعات، در آینده به اطلاع عموم خواهد رسید.»
ایمیل‌های بومی با فناوری‌های نامتناسب
این گروه همچنین سه سرویس ایمیل معرفی شده توسط وزارت ارتباطات را بررسی و اعلام کرده است که این سرویس‌ها از کیفیت و امکانات لازم بی‌بهره‌اند.
در این بررسی اعلام شده که دو سرویس پست الکترونیکی پست و درگاه ایران از رابط وب RoundCube استفاده می‌کنند. در حالی که نرم‌افزار RoundCube یک نرم‌افزار مدیریت صندوق پست الکترونیکی مناسب برای شرکت‌ها و سازمان‌های کوچک یا متوسط است و به گفته توسعه‌دهندگان آن، برای استفاده حداکثر 10 تا 20 هزار کاربر مناسب است. همچنین RoundCube با توجه به ذخیره داده‌های صندوق پست الکترونیکی کاربران در بانک اطلاعاتی mysql قابلیت توسعه پذیری چندانی ندارد.
جالب اینکه هزینه و مدت زمان راه‌اندازی این نرم‌افزار درحدود یک میلیون تومان و در کمتر از یک روز کاری توسط یک متخصص شبکه در ایران به همراه نرم‌افزار‌های Postfix و Courier اعلام شده است.همچنین براساس بررسی گروه بیان سرویس پست الکترونیکی چاپار از رابط وب Zimbra بهره می‌برد که بسته نرم‌افزاری Zimbra نخستین بار در سال 2005 به عنوان یک راه‌حل سرویس پست الکترونیکی مناسب برای شرکت‌ها و سازمان‌ها ارایه شد.
بسته نرم‌افزاری Zimbra شامل چندین نرم‌افزار متن باز برای ارایه سرویس پست الکترونیکی به شرکت‌ها و سازمان‌هاست. البته بخشی از امکانات این بسته نرم‌افزاری به صورت متن بسته ارایه می‌شود که استفاده از آن اختیاری است. این بسته نرم‌افزاری از یک روش تقسیم ایستای کاربران در کلاستر برای تحمل بار کاربران بیشتر استفاده می‌کند که به آن قابلیت میزبانی از تعداد کاربران بیشتری نسبت به سیستم‌های ساده راه‌اندازی شده توسط RoundCube را اضافه کرده است. ادعای توسعه دهندگان Zimbra امکان ارایه سرویس به حدود یک میلیون کاربر (با استفاده از چندین سرور سخت‌افزاری) است.
هزینه و مدت زمان راه‌اندازی این بسته نرم‌افزاری نیز یک تا پنج میلیون تومان در یک تا دو روز کاری (بسته به تعداد کاربران و سرور‌ها توسط یک متخصص شبکه در ایران) برآورد شده است.
تفاوت سرویس پست الکترونیکی سازمانی با عمومی
گروه بیان در بررسی خود اعلام کرده است که نرم‌افزار‌های RoundCube، Zimbra و Microsoft Exchange برای استفاده سازمانی طراحی شده‌اند، در حالی که سرویس‌های پست الکترونیکی عمومی در تعداد مخاطب و رفتار کاملا متفاوت هستند. برای مثال یک سرویس پست الکترونیکی عمومی باید به فکر جذب میلیون‌ها کاربر برای رسیدن به سطح سوددهی باشد، در حالی که در یک سرویس پست الکترونیکی سازمانی تعداد کاربران می‌تواند بین 10 تا حداکثر چند 10 هزار نفر متغییر باشد. همچنین رفتار کاربران یک سرویس پست الکترونیکی با عمومی تفاوت‌های بسیاری دارد که از جمله می‌توان به حجم نامه‌های ناخواسته‌ای (SPAM)، حجم بالاتر پیوست‌ها در سرویس‌های عمومی، احتمال چند برابری حملات خرابکارانه علیه یک سرویس عمومی و اهمیت حفاظت از اطلاعات یک سرویس سازمانی در مقابل یک سرویس عمومی اشاره کرد.