تپسی: کپی یا پیشرفت؟
همان طور که در مطلب قبلی بیان شد، وقتی یک سرویس یا محصول را، از منظر طراحی نقد می کنیم، نه تنها رابط کاربری و تجربه کاربری یا عناصر گرافیکی آن، بلکه کل فرآیند کار، شامل تجربه مشتری و هم چنین دغدغه و اهداف کسب وکار را هم بررسی می کنیم. طراحی مجدد سرویس حمل ونقل آنلاین شهری (تپسی)، در چند روز اخیر و انتشار نسخه بتای آن، موج انتقادات از سوی عده ای از طراحان و هم چنین فعالان این حوزه را به دنبال داشت، نکته مهم و غیرقابل انکار، شباهت بسیار زیاد طراحی جدید با نمونه پیشتاز خارجی، یعنی اوبر است.
اما بیایید موضوع را از جانبی دیگر ببینیم: موضوع اصلی پشت این اتفاق، نادیده گرفتن نقش طراح و طراحی، حتی در سرویس های موفق ایرانی است. استارت آپ ها وقت و هزینه ای صرف تحقیق و توسعه یا فرآیندهای طراحی محصولات خود نمی کنند، یا انتظار دارند یک گرافیست خوب، یک طراح محصول و تجربه کاربری خوب هم باشد! مسلما نتیجه این گونه اتفاقات، سرویس هایی با کاربردپذیری نامناسب و دور از انتظار کاربر و در بهترین حالت، شباهت با نمونه های موفق خارجی است!
این شباهت ها فقط به رابط کاربری یا استفاده از رنگ های یکسان محدود نمی شود، بلکه شامل نمونه برداری از امکانات و حتی سرویس های مختلف دیگر برند های موفق نیز هست که مثال های بی شماری از آن را در سایر نمونه های داخلی می بینیم.
اما نکته قابل تامل این است که با پیشرفت بسیار سریع و رقابت تنگاتنگ کسب وکارهای آنلاین و هم چنین موفقیت چشم گیر نمونه های خارجی، می توان از تجربه های آن ها به نحو بهتری استفاده کرد. این موضوع در فرآیند طراحی، جایگاه خود را دارد ولی باعث نادیده گرفتن کل فرآیند و بررسی نکردن رفتار و نیاز های کاربر محلی نمی شود، کما این که بسیاری از رفتارهای کاربران خارجی با کاربران ایرانی متفاوت است.
نکته آخر این که با تشکیل دادن تیم طراحی و هم چنین بررسی داده های به دست آمده از کاربران و تحلیل رفتار آن ها، می توانیم هویت بصری و هم چنین رابط کاربری شخصی سازی شده و مناسب کسب وکار خود را داشته باشیم، که در نهایت باعث رضایت بیشتر کاربران و افزایش درآمد و موفقیت کسب وکار ما خواهد شد.
*کارشناس ارشد طراحی تجربه کاربری در دیجی استایل