دامنه شمول مسوولیت صنفی
مسوولیت ها بدون آنکه منحصر به سه نوع باشند به مسوولیت مدنی، مسوولیت کیفری و مسوولیت صنفی تقسیم می شوند. هر شخص و شهروند دارای مسوولیت مدنی است ولی درباره مسوولیت کیفری دامنه شمول آن همه اشخاص و شهروندان را پوشش نمی دهد. عوامل رافع مسوولیت کیفری همچون صغر سن (کودک نابالغ) یا جنون ( جنون به هر درجه) یا اجبار و اکراه و غیره ( که حدود آن را قانون به صورت دقیق مشخص کرده) از شمول دارای مسوولیت کیفری می کاهد.
پیامبر گرامی (صلی الله علیه واله وسلم) در این باره صریعاً می فرمایند:
اگر شراب خوار از دختر شما خواستگاری کند به او دختر ندهید.
در مورد دین مدار و اخلاق مدار بودن خواستگار هم فرموده اند:
هر وقت کسی به خواستگاری نزد شما آمد که از دین و اخلاق او راضی هستند
او را رد نکنید که اگر این کار را انجام دهید، در زمین فتنه و فساد بزرگی
ایجاد خواهد شد. (الکافی، ج 5، ص 274، ش3).
علت این که در انتخاب همسر، قبل از هر چیز، «دین و ایمان» معیار قرار
گرفته آن است که اسلام اجازه ابتلای خانواده به فحشا و منکر را نمی دهد و
با سفارش به انجام کارهای خوب و خیر، موجب می شود ژن های حامل صفات نیک و
پسندیده به نسل های بعدی انتقال یابد و تا قیامت نسل اندر نسل ادامه پیدا
کند.
از طرفی، ایمان و عمل صالح پدر و شایستگی های معنوی او، کانون خانواده
را به محیطی امن و با صفا تبدیل می کند و زمینه رشد و تربیت فرزندان با
ایمان و مسئولیت پذیر را فراهم خواهد نمود. بر اساس تحقیقات ریشه بسیاری از
عصیان ها و لغزش ها و گرایش های ناپسند کودک ناشی از اعمال خشم ها، ظلم
ها و ایجاد رعب ها توسط پدر می باشد؛ لذا باید در انتخاب سرد آینده دقت
فراوانی مبذول داشت.
هم کفو بودن
علاوه بر نکته های بیان شده ویژگی هم کفو و هم شأن بودن زن و مرد، بسیار
اهمیت دارد. این معیار، موجب تفاهم زن و شوهر و مهم ترین عامل پرورش صحیح
فرزند و استحکام خانواده است. مسئله هم شأن بودن در امر ازدواج به قدری مهم
است که امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:
اگر خداوند، امیرالمومنین (علیه السلام) را برای فاطمه (علیهم السلام)
نمی آفرید، در روی زمین- از آدم و غیر آن- همبستگی برای او پیدا نمی شد.
(الجامع الاحادیث الشیعه، ج 35، ص 216).
کفویت زن و شوهر از نظر اسلامی در اعتقاد دینی خلاص می شود. از آیه
شریفه. (سوره بقره/ آیه 187) نکته های زیبایی در خصوص هم شان بودن زن و
شوهر می توان برداشت کرد؛ از جمله آن که:
1- زن و شوهر باید حکم دو روح در یک بدن را داشته باشند.
2- آبروی یکدیگر را حفظ کنند؛ زیرا لباس کثیف پوشاننده آن را کثیف می کند و انسان آلوده، لباس را کثیف می گرداند.
3- غیب پوش یکدیگر باشند. همان طور که اگر لباس پاره شد، می دوزند و اگر کثیف شد، می شویند.
4- محرم اسرار یکدیگر باشند؛ مثل لباس که محرم داخل خود است.
5- زن و مرد باید یکدیگر را همه چیز خود بدانند و بعد که از مرحله عشق و
زندگی گذشتند. به هدف نهایی و تکوینی خود رسیده و روی نسل سازی تمرکز
کنند.
6- یکدیگر را تحقیر نکنند، زیرا مانند آن است که انسان، لباس خود را زیر پا قرار دهد یا روی آن بنشیند.
7- حضور انسان در هر مکان و زمان و شرایط مختلف به همراه لباس اوست.
همسرش نیز که در حکم لباس اوست با وی در این موقعیت های مختلف شریک است.
8- لباس زیبا موجب وقار و زیبایی پوشاننده آن است. می توان آن را کوتاه
تر، بلندتر، بی رنگ، کم رنگ، سفید سیاه و طبق سلیقه انتخاب کرد، اما لباس
آلوده را هرگز نمی توان برگزید.
9- آیه شریفه، نام زن را با ذکر ضمیری مقدم داشته و او را به دست مرد
سپرده است که این مسئولیت بیشتر مرد را در نگه داری و مراقبت از زن نشان می
دهد.
10- همان طور که در انتخاب لباس دقت می شود، در انتخاب همسر نیز باید دقت کرد.
بنابر آنچه آمد زن و مرد مومن، خداجو و شایسته با عمل به احادیث ائمه
اطهار (علیهم السلام) و با آسان ساختن اسباب ازدواج می توانند مسیر تشکیل
خانواده دینی و موفق را هموار کنند و با انجام وظایف خود زندگی پربرکت و
فرزندانی صالح را به ارمغان آورند.