برای شروع بحث بد نیست که تاریخچه مختصری از فعالیت شرکت ارایه کنید.
شرکت فناوران پردیس پاسارگاد قشم سال 94 در منطقه آزاد قشم ثبت شد و در مرکز رشد قشم فعالیت را آغاز کرد. از ابتدا کار را در حوزه فناوری های مالی پیگیری کردیم و موفق شدیم به عنوان شرکت دانش بنیان شناخته شویم. در مراحل بعدی به جذب سرمایه نایل آمدیم و در حال طی کردن مراحل دریافت مجوزهای لازم در زمینه پرداخت یاری و پرداخت بانی هستیم.
یکی از فعالیت های اصلی شرکت ما ارایه پلتفرم کارت اعتباری ایرانیان است که برای آن سوییچ پرداخت را به صورت بومی خودمان بر اساس استاندارد ایزو 8583 ساختیم و هم زمان فرایندها را هم توسعه دادیم.
کارت اعتباری ایرانیان چیست؟
ما تا پیش از این پلتفرم جامعی نداشتیم که مردم با مراجعه به مراجع اعتبارسنجی از مزایای کارت اعتباری بهره ببرند. کارت های اعتباری معدود ایجاد شده در کشور هم عمدتا روی بحث تسهیلات با سود بالا متمرکز بود. ولی ما پلتفرم و مدل کسب و کاری را آماده کرده ایم که این مشکلات را حل می کند و میزان هزینه کرد مردم نیز برای استفاده از خدمات این کارت فقط سالانه 5/2 درصد است. ضمن اینکه منابع بانک ها هم با اجرای این طرح درگیر نمی شود.
در واقع در این پلتفرم، ما بازیگران اصلی یک سیستم پرداخت اعتباری را گرد هم آورده ایم. از سویی بانک ها، بیمه ها و موسسات مالی و اعتباری وارد می شوند که وظیفه اعتبار دادن به مشتری را دارند و از سوی پذیرندگان یا همان ارایه دهندگان کالا و خدمات که علاقه دارند کالا را به صورت اقساطی بفروشند و از بازگشت پول شان مطمئن باشند. در این پلتفرم سوییچ و اپلیکیشن کارت اعتباری ایرانیان به بانک مرکزی و PSPها متصل شده و این امکان وجود دارد که هر فردی با مراجعه به بانک ها یا بیمه ها به سرعت اعتبارسنجی شود و کارت اعتباری دریافت کند.
تا کنون با بانک ها و بیمه ها وارد قرارداد شده اید؟
بله. با پست بانک قرارداد داریم و این طرح به صورت پایلوت در شعب کرمانشاه این بانک در حال اجراست. پست بانک کرمانشاه، شهروندکارت را هم روی همین پلتفرم اجرا کرده که به زودی به شهروندان کرمانشاه کارت اعتباری ده میلیون تومانی با کارمزد 2/5 درصد سالانه اعطا می شود. نکته مهم این است که اقساط نه از ابتدای دریافت اعتبار، که پس از اولین خرید از حساب کاربر کسر می شود.
قرارداد دیگر ما با بانک کشاورزی است که در شعب خراسان رضوی این بانک در حال پایلوت است. این بانک هم تا کنون 414 کارت اعتباری برای مدیریت شعب صادر کرده و پس از اتمام پایلوت، آماده است که طرح را برای 22 هزار پرسنل بانک و سپس شهروندان اجرایی کند.
در میان شرکت های بیمه نیز فعلا با سازوکار موجود بانک و با بیمه حافظ قرارداد بسته ایم و با بیمه میهن نیز در حال مذاکره ایم.
استفاده از این کارت ها به چه صورت هایی امکا ن پذیر است؟
ما 5 مدل و سناریو برای این کارت ها در نظر گرفته ایم. مدل اول اعتباری است. به این ترتیب که دارنده کارت پس از خرید، تا یک ماه مهلت پرداخت مبلغ کالا یا خدمت خریداری شده را دارد. با این ویژگی که اگر در ده روز اول پس از خرید هزینه را پرداخت کند، مشمول 20 درصد پاداش خوش حسابی می شود، از روز یازدهم تا بیستم، 10 درصد پاداش خوش حسابی می گیرد و در صورت پرداخت از روز بیستم و یکم تا یک ماه باید کل مبلغ خرید را بپردازد.
مدل بعدی نقدی–اعتباری و به این صورت است که خریدار به ازای کالای خریداری شده، درصدی را به صورت نقدی می پردازد و الباقی مبلغ، به صورت ماهانه تقسیط می شود.
سناریوی سوم، خرید اقساطی است که کل مبلغ خرید به صورت اقساط پرداخت می شود. مدل تخفیف هم به این صورت است که اگر خریدار کالایی را خریداری کند و مبلغ آن را درجا و نقد بپردازد، تخفیف ویژه دریافت می کند.
در نهایت مدل پنجم، مدل مضاربه ای است. به این مفهوم که کالا خریداری می شود اما مبلغ خرید مدتی بعد پرداخت خواهد شد و یک بانک پرداخت مبلغ خرید را ضمانت می کند. برای مثال با بانک توسعه اسلامی در حال مذاکره هستیم که این امکان را برای خریداران عراقی فراهم کند. تجار عراقی محصولات ایرانی، علاقه دارند که محصول را بخرند و پس از فروش مبلغ را بپردازند. بنابراین شعب بانک توسعه اسلامی در عراق می توانند آنها را تایید اعتبار کنند و به بانک کشاورزی به عنوان سهامدار این بانک، ضمانت نامه بدهند. به این صورت یک مدل مضاربه ای اجرا می شود و تاجر فرصت دارد که کالا را بفروشد و بعد مبلغش را پرداخت کند. بانک کشاورزی هم پشتوانه بانکی را در اختیار دارد.
همه این مدل ها باعث افزایش مبادلات و تحرک و رشد بازار می شود و تمامی اضلاع آن، از کاربر نهایی گرفته تا پذیرنده و بانک و ما به عنوان صاحب پلتفرم، هر کدام به نوعی منتفع می شویم.
در این مدل بانک ها و بیمه ها چگونه فعالیت اعتبارسنجی را انجام می دهند؟
اگر شخصی نیاز به کارت اعتباری داشته باشد، باید نزد بانک یا شرکت بیمه پرونده اعتباری تشکیل دهد. بانک ها اعتبارسنجی را بر اساس برخی دارایی ها مثل حساب بانکی یا اموال غیرمنقول انجام می دهند. اما برخی دارایی ها مثل خودرو را به عنوان تضمین نمی پذیرند، ولی بیمه ها خودرو را هم قبول می کنند و اگر شما خودرو خود را در طول مدت اعتبار بیمه کنید و سند در رهن بیمه بماند، می توانید از سوی بیمه تایید اعتبار شوید. فرایند صدور کارت هم می تواند خیلی سریع انجام شود و در صورت همکاری، حتی می شود یک روزه هم کارت اعتباری برای افراد صادر کرد.
البته در آینده خود ما نیز می توانیم با تحلیل و پردازش کلان داده هایی که به دست می آوریم وبا تحلیل رفتار مشتری، به مرجع اعتبار سنجی تبدیل شویم.
چگونه از اینکه یک مشتری قادر به پرداخت اقساط خرید است، مطمئن می شوید؟
ما از بانک یا بیمه ای که فرد را تایید اعتبار کرده، می خواهیم دو موضوع را به ما اطلاع بدهند. اول اینکه اعتبار فرد در طول مدت اعتبار چقدر است و دیگر اینکه اعتبار ماهیانه او به چه میزان است؛ یعنی چه میزان در ماه توانایی پرداخت قسط دارد. بر اساس این دو رقم هر فرد می تواند ازفروشگاه های مختلفی که شرایط فروش شان منطبق برمیزان اعتبار فرد است، خرید کند. به این ترتیب ریسک کاهش می یابد.
اگر خریداری کالایی بخرد و اقساطش را پرداخت نکند چه می شود؟
در این صورت به فاصله 9 روز، سه اخطار به مشتری ارسال می شود و اخطار چهارم در روز دهم دیرکرد به بانک یا بیمه تایید کننده اعتبار ارجاع می شود که آنها هم تضمین لازم را در اختیار دارند. ولی آنها نیزلازم نیست که کل مبلغ اعتبار را یکجا بپردازند. بلکه این اخطار فقط در مورد یک قسط است و تا ماه بعد که قسط بعدی سررسید شود، اگر مشتری پرداخت نکرد این پروسه تجدید می شود.
مشتری چگونه باید بفهمد که شرایط کدام فروشگاه با میزان اعتبار او تناسب دارد؟
ما به همراه کارت اعتباری، اپلیکیشن کارت اعتباری ایرانیان را نیز راه اندازی کرده ایم. این اپ به سیستم های دولت الکترونیکی و شبکه پرداخت متصل است و می تواند مستقل از کارت نیز به عنوان ابزار پرداخت مورد استفاده قرار بگیرد. در این اپ، علاوه بر اینکه می توانید اقساط را به سادگی پرداخت یا خرید کنید، پذیرندگان نیز بر اساس نوع ارایه کالا و خدمت قابل مشاهده و انتخاب هستند.
یکی از کارهایی که پلتفرم انجام می دهد، این است که به بانک یا بیمه اجازه قرارداد می دهد. یعنی اینها می توانند با پذیرندگان قرارداد ببندند و سناریو را تعریف کنند. این سناریو روی دستگاه کارتخوان پذیرنده اجرا یا با کیو آر کد تعریف می شود.
مورد دیگری که تعریف کرده ایم و در فاز دوم اجرایی می کنیم این است که به پذیرنده هم اعتبار می دهیم. به این معنی که وقتی فردی از پذیرنده ای خرید بکند، مبلغ کالا همان لحظه به حساب پذیرنده ثبت می شود، بدون اینکه در عمل پولی رد و بدل شده باشد. به این ترتیب پذیرنده هم می تواند متناسب با این مبلغ به خرید اعتباری بپردازد. این فرایند می تواند به صورت یک زنجیره طولانی ادامه پیدا کند که هم از حجم استفاده از پول می کاهد و هم در افزایش ارزش پول ملی موثر است.
فروشگاه هایی که در سیستم وارد می شود چه میزان سود دریافت می کنند؟
مدل ما به این صورت است که 95 درصد پذیرنده ها سود نمی گیرند. فقط ما 2/5 درصد سالانه کارمزد می گیریم. تا جایی که ممکن است سعی می کنیم هیچ سودی بابت خرید به دارندگان کارت اعتباری تحمیل نشود. این روش حتی مساله ربا را هم می تواند تا حد زیادی حل کند و در این زمینه دنبال استفتا هم هستیم.
سود خود شما فقط از همین کارمزد 2/5 درصد تامین می شود؟
ما دو کارمزد از مشتری نهایی و پذیرنده دریافت می کنیم. کارمزدی که مشتری می دهد همان رقم اندک 2/2 درصد سالیانه است، اما بسته به نوع قرارداد، پذیرنده بابت هر تراکنش بین نیم تا 2/5 درصد به ما کارمزد می پردازد. البته در مدل کسب و کار، ما ایجاد 700 کارگزاری در سراسر کشور را پیش بینی کرده ایم که در هر کدام به طور متوسط دو تا سه نفر اشتغالزایی می شود. الان چند کارگزاری را انتخاب کرده ایم ولی از سال آینده به طور جدی جذب کارگزاری را آغاز می کنیم. این کارگزاری ها بابت هر تراکنش هر کاربرنهایی که جذب کرده اند،15 درصد و بابت هر تراکنش پذیرندگان 35 درصد از کارمزد را دریافت می کنند. یعنی 50 درصد کارمزدی که ما دریافت می کنیم، به شرکت های کارگزاری پرداخت خواهد شد.