1- بهره مندی از مکان ها و نقاط دارای تسهیلات و معافیت های بیمه ای و مالیاتی
2- انتصابات و ارتباطات با افراد ذینفوذ و ایجاد سپری برای جلوگیری از رسیدگی به تخلفات آنها
3- دریافت انواع و اقسام پروژه های مساله دار و وام های کم بهره و بلاعوض
4- جلوگیری از وضع قوانین شفاف کننده و حامی حقوق مصرف کنندگان و رقبا در نهادهای مختلف
5- تحریم های بین المللی اعم از فنی و مالی
6- فیلترینگ، افزایش دایره انحصار و حذف رقبای داخلی و خارجی
7- خرید و یا اجیرکردن رسانه ها و افراد برای حذف و حمله به منتقدان، مخالفان و رقبا
8- نفوذ به مناصب صنفی، تشکیلاتی، نمایشگاهی و جشنواره ای برای لابی های مختلف، حفظ وضع موجود و اعطای عناوین، القاب و کارآفرین های مصنوعی
9- آمارسازی و رشدنمایی کاذب به کمک شبکه مدیران و ارتباطات در دستگاه های مختلف
چندی قبل دوست جوان و کم تجربه ای می پرسید، سندی از ارتباطات و زد و بند میان این قبیل شرکت ها با مدیران دولتی و غیر دولتی داری؟
به او گفتم اگر منظورت وجود سندی از پرداخت مستقیم پول از طریق یک نهاد به یکی از این شرکت ها و یا واریز پول مستقیم به حساب برخی مدیران یا سهامداری آنها در این شرکت هاست، نه. عمدتا چنین سندی وجود ندارد و پرونده برخی مفاسد مالی که در دادگاه ها نیز در حال رسیدگی است را هم که ببینید، روش کار به این سادگی و کودکانه نیست. بلکه این ارتباطات از طریق چند دست قرارداد و استخدام های صوری و با ارقام بالا با افراد و شرکت های تودرتو و وابسته به بستگان و دوستان انجام می شود تا مثلا ردی از مدیران اصلی به جا نماند.
لیکن مروری نه چندان پیچیده بر پاره ای رفت وآمدها، موضع گیری ها، افشاگری های سفارشی و حمله به رقبا، یارگیری ها، آرشیو رسانه ها و مواردی از این دست، سرنخ های خوبی برای یافتن این ارتباطات، باندها و بده بستان ها فراهم می کند.
اما شرکت های بهره مند از رانت ها و شرایط مذکور برای اهالی این صنف چندان هم ناشناخته نیستند. برای نمونه یکی از این شرکت ها رسما آموزشگاه و بهشت متخلفان و سارقان شده است و به تنهایی تکانی اساسی به رشد پرونده ها و جرایم سایبری کشور داده است. لیکن با وجود رونمایی همه روزه از کلکسیونی از تخلفات، به دلایلی که در پی آمد، شاهد هیچ برخوردی با آن نیستیم.
مخلص کلام اینکه شاید بتوان در فضایی غیرشفاف، غیررقابتی و رانت گونه، چندصباحی حباب های بزرگی را ایجاد و بزک کرد اما هر لحظه و با تغییر شرایط انتظار ترکیدن آنها وجود دارد و از قضا کسی هم در مراسم تدفین این شرکت های بدنام حضور نخواهد یافت. چون این حباب سازی ها به بهای سنگین از بین بردن اعتماد مصرف کنندگان، فراری دادن سرمایه گذاران و کارآفرینان واقعی و حذف رقابت سالم درست شده است.